Mycie i dezynfekcja (odkażanie) rąk są najważniejszymi czynnościami w zapobieganiu zakażeniom. Zabiegi higieniczne rąk redukują znacznie ryzyko przeniesienia mikroorganizmów patogennych, co ma olbrzymie znaczenie w takich miejscach ja placówki służby zdrowia, ale również zakłady przetwórstwa spożywczego, kuchnie, restauracje ect.
Higiena rąk prowadzi do usunięcia zanieczyszczeń fizycznych, substancji organicznych z rąk. Redukuje florę przejściową i florę stałą skóry. Największe zagrożenie stanowią mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą przedostawać się na skórę rąk pracowników przemysłu gastronomicznego, mającego bezpośredni kontakt z żywnością i na niej bytować. Dlatego też w celu umożliwienia bardzo precyzyjnej higieny dłoni, wszelkie zabiegi higieniczne dłoni musi poprzedzać obowiązkowe, wcześniejsze zdjęcie biżuterii, obrączki, zegarka, zmycie lakieru i obcięcie paznokci.
Higieniczna dezynfekcja rąk
Zabieg ten oznacza redukcję flory przejściowej na skórze rąk za pomocą preparatów dezynfekcyjnych. Higieniczną dezynfekcję rąk stosuje się przed zabiegami leczniczymi, badaniem, pielęgnacją po zdjęciu rękawic ochronnych i po każdym kontakcie z pacjentem, zanieczyszczonymi przedmiotami i sprzętem, po kontakcie z materiałem zakaźnym, wydzielinami i wydalinami.
Higieniczna dezynfekcja rąk nie zawsze musi być poprzedzona higienicznym myciem rąk. Natomiast nigdy nie można pominąć odkażania rąk. Pierwsza zasada mówi, że higieniczne odkażanie skóry powinno być ostatnim etapem higieny rąk przed przyjściem do pacjenta i pierwszym po odejściu od niego. Tylko zachowanie tej zasady gwarantuje eliminację ryzyka przeniesienia mikroorganizmów na skórze rąk do i od pacjenta. Druga zasada odnosi się do sposobu dozowania. Należy pamiętać o wcieraniu w ręce preparatu przez 30 sekund tak, by skóra rąk była stale wilgotna. Ilości preparatu podane na etykiecie to ilości minimalne (3-5 ml).Trzecia zasada dotyczy zwrócenia szczególnej uwagi na miejsca na dłoni najczęściej pomijane.
Znajomość ich pozwala na wypracowanie własnego schematu odkażania rąk. Higieniczna dezynfekcja rąk nie zawsze musi być poprzedzona higienicznym myciem rąk. Natomiast nigdy nie można pominąć odkażania rąk.
Pielęgnacja skóry rąk
Częste zabiegi mycia i odkażania rąk wysuszają skórę. Taki długotrwały stan naraża użytkowników na odczyny alergiczne i stany zapalne skóry. Aby zmniejszyć negatywny wpływ stosowanych antyseptyków i mydeł należy możliwie najczęściej (a przynajmniej raz dziennie na zakończenie pracy) stosować preparaty do pielęgnacji i natłuszczenia skóry.
Mydła stosowane do mycia rąk
Do mycia rąk należy używać łagodnych dla skóry, wysokiej jakości mydeł wpłynie. Tanie mydła zawierają jako zagęszczacz sól kuchenną (NaCl), która uszkadza i wysusza skórę rąk.
Środki dezynfekcyjne stosowane do odkażania rąk
Najczęściej są to preparaty produkowane na bazie alkoholu etylowego lub propylowego, z dodatkiem substancji nawilżających i natłuszczających.
Dozowniki mydeł i preparatów dezynfekcyjnych
W placówkach służby zdrowia obowiązuje stosowanie dozowników ściennych z długim ramieniem dozującym uruchamianym za pomocą przedramienia. Pojemniki z preparatem dezynfekcyjnym i płynnym mydłem można uzupełniać dopiero po całkowitym opróżnieniu, umyciu i zdezynfekowaniu pojemnika na płyn i systemu ssąco-pompującego.
